Vreselijk zijn ze toch, die nazaten van de jaren tachtig: “millennials”. Allemaal verwende prinsjes en prinsesjes die alleen maar met zichzelf en hun smartphones bezig zijn. Jonge mensen met de duurste spullen, die ze à la minuut moeten hebben. Want sparen? Echt niet! Consumeren doen ze als de beste, en allemaal hebben ze enorme schulden, want zelfdiscipline hebben ze ook nooit geleerd, met pappa’s en mamma’s die hen alleen maar hebben wijsgemaakt dat ze fantastisch zijn en geen verplichtingen hebben; oppervlakkiger bestaat niet.
Eerlijk is eerlijk, deze gedachten zijn ook wel eens door mijn hoofd gegaan, maar sinds ik zelfstandig ben (nu al weer twee jaar) en vorig jaar ook nog eens een Virtual Reality-bedrijf begonnen ben met mijn zoon van 27, ben ik heel anders naar deze groep gaan kijken.

Mijn eigen generatie is opgevoed door ouders die de oorlog hadden meegemaakt, en daar krijg je dan toch een staartje van mee. Het “niet zeuren, gewoon doorgaan” van die Calivinistische tijd heeft me sterk gemaakt, maar het daarmee gepaard gaande eeuwige schuldgevoel ook een beetje verknipt.
In mijn in zuilen verdeelde jeugd wist je altijd precies waar je aan toe was: je ging naar een school van je eigen geloof (de kinderen op de openbare school waren tuig en die op de “Roomse” school verloren) en op zondag had je je zondagse jurk aan, ging je naar de kerk en deed je verder weinig. De was hing je niet op zondag buiten (en de vuile was hield je te allen tijde binnen). Trouwen deed je met iemand van dezelfde overtuiging, want twee geloven op een kussen, daar sliep de duivel tussen (“hokken” was sowieso uitgesloten). Winkels waren open van 9 tot 6 en op zaterdag tot 5 (en op zondag was Nederland uitgestorven).
Je werd geacht zo goed mogelijk je best te doen op school, en een zo hoog mogelijk diploma te halen (eert uw vader en uw moeder, dus breng geen schande over de familie), of die opleiding nou bij je paste of niet. Als je geluk had, vond je een goede baan bij een multinational, de overheid of in bijvoorbeeld de gezondheidszorg (zakenmensen waren niet te vertrouwen). Bij die “baas” bleef je werken tot je van het pensioen ging genieten waarvoor je je hele werkzame leven had gespaard. De goeie ouwe tijd, met alle dogma’s die daarbij hoorden…

Zo zit het leven al een poosje niet meer in elkaar. Oude zekerheden bestaan niet meer en de maatschappij die door de na-oorlogse generatie is opgebouwd, begint af te brokkelen. We zijn terecht gekomen in een 24-uurs economie, technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en winkelen doen we steeds vaker op Internet. Kerken worden verbouwd tot appartementencomplex of evenementenlocatie. V&D, Perry Sport, bekende kleding- en schoenenketens; als dominostenen vallen ze om en sleuren andere bedrijven mee. Vaste contracten bij een werkgever worden schaars en het aantal ZZP-ers groeit, al dan niet vrijwillig. Pensioen? Ik mag hopen dat daar nog iets van over is tegen de tijd dat ik 67 ben.

En wat doen de millenials? Niet belast met Calvinistische erfenissen gaan ze hun eigen gang, los van oude systemen. Ze zijn niet gevangen in zuilen, dogma’s en werktijden van 9 tot 5, maar luisteren naar “motivational speakers” en werken op momenten dat het hen uit komt, waar ze zich op dat moment bevinden. Ze hebben geen zin om iets te doen dat ze niet leuk vinden omdat het nou eenmaal zo hoort, maar ontwikkelen zich vanuit hun passie. Het hebben van een goed diploma is leuk, maar al lang geen garantie meer voor een goede baan. En dat geeft niet, want alles wat je wilt weten, is te vinden op Internet; je kunt worden wat je wilt. “Baas”??? Een hònd heeft een baas!
Het mooiste voorbeeld is misschien wel mijn eigen zoon, die (behalve zijn telefoon) voor zichzelf maar heel weinig nodig heeft en vanuit huis werkt aan zijn producties, net zo lang tot hij tevreden is, als het moet 48 uur achter elkaar. In korte tijd heeft hij zichzelf alles geleerd wat nodig is voor het maken van prachtige 360⁰ (VR) films, die intussen van zo’n hoge kwaliteit zijn, dat we van over de hele wereld worden benaderd met de vraag of onze “content” mag worden gebruikt. We krijgen Likes op Facebook en steeds meer volgers op YouTube, en de opdrachten komen binnen. VR Composers groeit, dankzij zijn passie en inzet. Ook al mopper ik nog wel eens vanuit mijn oude achtergrond, ik ben ongelofelijk trots op hem!

De millennials lijmen de door ons gemaakte brokken weer aan elkaar en vormen daarvan een nieuwe maatschappij. Hoe het toekomstige patroon van de dominostenen er uit komt te zien, weet nog niemand.
Als nazaat van het Calvinisme geef ik mij intussen over aan deze nieuwe tijd. Ik geniet, laat de dogma’s en het schuldgevoel achter me, en stiekem maak ik mezelf wijs dat ik ook een beetje een millennial ben…
Eens verknipt, altijd verknipt…